Σαλούκι, οι άρχοντες της ερήμου

Η Farasha, που σημαίνει πεταλούδα, γεννήθηκε στον καταυλισμό. Η αδελφή της ζει μαζί με την βασιλική οικογένεια της Ιορδανίας

Ζώντας με τους Βεδουίνους και τα σκυλιά τους στην έρημο του Σινά 

(απόσπασμα από εκτενέστερο ρεπορτάζ)

ΓΡΑΦΕΙ ΑΝΤΩΝΗΣ ΧΑΡΑΛΑΜΠΙΔΗΣ

Σκοπός της επίσκεψής μου στο Ισραήλ, πριν μερικά χρόνια, ήταν ένας και μοναδικός: να γνωρίσω από κοντά και να μελετήσω τα περίφημα σκυλιά Σαλούκι στο φυσικό τους περιβάλλον, που είναι η έρημος του Σινά. 

Ο Χαλίλ, που σημαίνει καλός φίλος, είναι και αυτός παιδί της ερήμου. Εδώ στην αγκαλιά του Ζακ.

Άπιαστα σε ταχύτητα και αντοχή

Πρόκειται για την πιο αρχαία φυλή σκυλιών στον κόσμο που έμεινε για χιλιάδες χρόνια χωρίς ουσιαστικές προσμίξεις χάρη στους Βεδουίνους της Μέσης Ανατολής. Τα Σαλούκι είναι κυνηγόσκυλα δίωξης τριχωτών θηραμάτων, δηλαδή λαγών, αλεπούδων και γαζέλων. Είναι ικανά να τρέξουν μεγάλες αποστάσεις με μεγάλη ταχύτητα, μπορούν άνετα να αλλάζουν κατεύθυνση και έχουν πολύ καλή όραση.

Τζιούμα Ελ Αμπίντ

Μπορεί άλλα σκυλιά, όπως τα γκρέι χάουντ, να είναι πιο γρήγορα σε κοντινές αποστάσεις, αλλά σε μεγάλες αποστάσεις καμιά άλλη φυλή δεν έχει την ταχύτητα, την αντοχή και την ευκινησία τους. Είναι λιγνά σκυλιά, σε σημείο που, κάποιος που τα βλέπει για πρώτη φορά, να έχει την εντύπωση ότι υποσιτίζονται. Η λέξη Σαλούκι προέρχεται από το Σελεύκεια, όνομα πόλεων κατά τους Ελληνιστικούς χρόνους στη Συρία και άλλες περιοχές της Μέσης Ανατολής.

Ευγενείς σκύλοι

Σύμφωνα με τη Μωαμεθανική θρησκεία τα σκυλιά είναι ακάθαρτα ζώα, ταμμάχ, και δεν πρέπει να τα βάζει κάποιος πιστός σπίτι του. Τα Σαλούκι, όμως, αποτελούν τη μόνη εξαίρεση. Αναφέρονται στο Κοράνι ως ελ χορ, ευγενείς σκύλοι. Για τους Βεδουίνους της ερήμου είναι κάτι παραπάνω: είναι οι άρχοντες της ερήμου. Τρέφουν τους ανθρώπους με το κυνήγι που συλλαμβάνουν, είναι μέλη της οικογένειας και ζουν όλοι μαζί κάτω από την ίδια σκηνή, ή τον ίδιο ουρανό.

Επιτέλους, ήρθε η ώρα να πιούμε καφέ. Από τα δεξιά προς τα αριστερά: Τζιούμα Ελ Αμπίντ, ένα από τα παιδιά του, Αντώνης Χαραλαμπίδης, ένα άλλο από τα παιδιά του σερβίρει τον καφε

Καφές κάτω από τη σκηνή του Τζιούμα Ελ Αμπίντ

Πέρασα την πρώτη νύχτα στο Τελ Αβίβ και την επομένη το πρωί οι φίλοι μου, ειδικοί στα σκυλιά Σαλούκι, με πήραν από το ξενοδοχείο και με πήγαν νότια σ’ ένα καταυλισμό Βεδουίνων κοντά στην πόλη Ράχατ. Οικοδεσπότης μου για τον υπόλοιπο χρόνο που έμεινα στο Ισραήλ ήταν ο Τζιούμα Ελ Αμπίντ, με τη μεγάλη σκηνή για να μπορούν να χωρέσουν κάτω από την ίδια στέγη τα δώδεκα παιδιά και τα δέκα έξι Σαλούκι του.

Καθίσαμε στο χαλί γύρω από τη φωτιά που ήταν στο κέντρο της σκηνής. Ο Τζιούμα άρχισε τη διαδικασία της ετοιμασίας καφέ που τέλειωσε δυόμισι ώρες αργότερα. Οι Εβραίοι φίλοι μου και οι Βεδουίνοι γνωρίζονταν από χρόνια, γι’ αυτό και η επικοινωνία ήταν από την αρχή άμεση, ευχάριστη και πολύ φιλική. Εν τω μεταξύ κτύπησαν τα ταμ-ταμ της ερήμου και σύντομα άρχισαν να καταφθάνουν τα μέλη της οικογένειας, άνθρωποι και σκύλοι. Η κουβέντα συνεχίστηκε και μετά το σερβίρισμα του καφέ και διανθιζόταν από ανέκδοτα και ιστορίες της ερήμου.

Ένα από τα εγγονάκια του οικοδεσπότη μας

Ειρήνη της ερήμου

Αργά το απόγευμα κάναμε ένα διάλειμμα, μια παύση, πριν αρχίσει το βραδινό πρόγραμμα. Μείναμε για λίγο ξαπλωμένοι στο χαλί, ακουμπισμένοι στα μαξιλάρια που ήταν ριγμένα παντού, καθένας με τις σκέψεις του. Αναπνέαμε τη μυρωδιά από την καμένη φλούδα του πορτοκαλιού που κάποιος έριξε στα μισοσβησμένα κάρβουνα.

Η μέρα μού φαινόταν ότι ήταν ασυνήθιστα μεγάλη. Καμιά κούραση όμως. Αντίθετα, ένα αίσθημα ηρεμίας και ειρήνης, ειρήνης της ερήμου. Πόσο λίγα και απλά χρειάζεται ο άνθρωπος για να είναι ευτυχισμένος! Πόσο απλές είναι οι προϋπόθεσης της ειρήνης: μια σκηνή με φωτιά στο μέσο του πατώματος, λίγα χαλιά και προ πάντων άνθρωποι που μπορούν να κοιτάζουν ο ένας τον άλλο με καθαρά μάτια. Η ειρήνη μεταξύ των απλών ανθρώπων, Εβραίων και Αράβων, υπήρχε ήδη στη σκηνή του Τζιούμα Ελ Αμπίντ.

Ένας από του γιούς του Τζιούμα μαζί με μερικούς από τους σκύλους του

Έχω δώδεκα παιδιά και δέκα έξι Σαλούκι

Ρώτησα τον Τζιούμα Αλ Αμπίντ πόσο μεγάλη είναι η οικογένειά του. «Έχω δώδεκα παιδιά και δέκα έξι Σαλούκι» ήταν η απάντηση. Άνθρωποι και σκύλοι είναι μια οικογένεια. Είναι γι’ αυτό το λόγο που διατηρούν και φροντίζουν τα σκυλιά που δεν τους είναι πλέον χρήσιμα.

Βλέποντας την απόλυτη φτώχεια τους, ρώτησα αν πουλούν Σαλούκι για να κερδίσουν χρήματα και να ζήσουν. Ο Κούτι, που ήταν ο διερμηνέας μου τη στιγμή εκείνη, δεν μετάφρασε την ερώτηση. «Θέλεις να παρεξηγηθούμε;» μου είπε στα αγγλικά. «Εσύ είσαι διατεθειμένος να πουλήσεις τα παιδιά σου και να κερδίσεις λεφτά;»

Μακρύτριχο Σαλούκι. Ο τύπος αυτός επικράτησε στην Ευρώπη και την Αμερική. Τα σκυλιά των Βεδουίνων, στη μεγάλη τους πλειοψηφία, είναι κοντότριχα