Δαγκώνει το χέρι όποιου προσπαθήσει να τον χαϊδέψει

Πρόβλημα: Καλησπέρα σας! Με λένε Άννα και έχω ένα κόκερ αρσενικό 2,5 χρονών. Εδώ και μερικούς μήνες έχει αλλάξει η συμπεριφορά του έξω στη βόλτα με τους ανθρώπους. Ξεκίνησε πρώτα να ορμάει και να δαγκώνει το χέρι όποιου προσπαθούσε να τον χαϊδέψει ή να κάνει οποιαδήποτε απότομη κίνηση με τα χέρια. Μετά έγινε ακόμα πιο επιθετικός. Χωρίς καμιά φανερή  αιτία, μπορεί να ορμήσει σε οποιονδήποτε που περιμένει κάτω το ασανσέρ, ή περπατά απέναντί μας. Δεν αφήνει να τον πλησιάσει κανείς έξω. Γρυλίζει, μετά ορμάει. Επισημαίνω πάντως πως μέσα στο σπίτι μας όποιος και να έρθει, φέρεται φυσιολογικά. Έχω προβληματιστεί αρκετά. Έξω από το σπίτι η ζωή μας είναι εφιάλτης. Βοηθήστε μας παρακαλώ. 

Απάντηση: Θα προσπαθήσω να βοηθήσω. Να ξέρετε όμως ότι το πρόβλημα του σκύλου σας δεν διορθώνεται εύκολα. Θέλει μεγάλη προσπάθεια από μέρους σας και πολύ χρόνο. Αλλά ας μην απελπιζόμαστε, πριν ακόμη αρχίσουμε.

Υπάρχουν πολλά είδη επιθετικής συμπεριφοράς. Έχω την εντύπωση, με βάση αυτά που μου λέτε, ότι η επιθετικότητα του κόκερ σας οφείλεται σε φόβο. Μερικά σημεία της περιγραφής σας με κάνουν να τείνω προς αυτή την ερμηνεία: Το γεγονός ότι στο σπίτι που είστε και εσείς παρούσα δεν είναι επιθετικός (αισθάνεται ασφαλής) ή ακόμη ότι άρχισε να δαγκώνει το χέρι ανθρώπων που έσκυψαν να τον χαϊδέψουν (είδε σαν επιθετική τη συμπεριφορά τους και στην απελπισία του δάγκωσε).

Δεν έχω οποιαδήποτε στοιχεία για να εξηγήσω την εμφάνιση της φοβικής επιθετικότητας. Συνήθως οφείλεται σε ένα συνδυασμό κληρονομικών και επίκτητων παραγόντων, ο κυριότερους από τους οποίους είναι η ελλιπής κοινωνικοποίηση. Μεγαλύτερη σημασία, όμως, έχει η αντιμετώπιση αυτής της κατάστασης.

Το πρώτο που πρέπει να κάνετε είναι να ενισχύσετε τη θέση σας ως αρχηγού της οικογένειας. Αυτό θα σας διευκολύνει να λέτε «όχι» αποτελεσματικά, αλλά κυρίως θα κάνει το σκυλάκι σας να αισθάνεται πιο σίγουρο και ασφαλές. Θα πρέπει καταρχάς να βεβαιωθείτε ότι, ως αρχηγός, έχετε καθορίσει και εφαρμόζετε ορισμένους κανόνες συμπεριφοράς.

Η πρώτη φάση της θεραπευτικής διαδικασίας περιλαμβάνει τη δική σας διανοητική και ψυχολογική προετοιμασία. Προσπαθήστε να καθορίσετε σε ποιο σημείο και κάτω από ποιες συνθήκες ο σκύλος σας γίνεται επιθετικός. Αυτό, όπως θα δούμε σε λίγο, είναι πολύ σημαντικό. Παράλληλα προετοιμάστε τον εαυτό σας να παραμείνει ψύχραιμη και σταθερή ό,τι και να συμβεί. Πρέπει να είστε πεπεισμένη ότι θα τα καταφέρετε. Αν έχετε αμφιβολίες, ή αν αισθάνεστε ανήσυχη, ο σκύλος σας θα το καταλάβει και θα έχει έναν επί πλέον λόγο να είναι φοβισμένος και κατά συνέπεια επιθετικός.

Στη συνέχεια εξοπλίζεστε με ένα μάλλον κοντό και σταθερό λουρί και μερικές λιχουδιές, από αυτές που το σκυλάκι σας αγαπά ιδιαίτερα. Τώρα είστε έτοιμη να αρχίσετε το πρόγραμμα 

απευαισθητοποίησης, που θα διαρκέσει μερικές εβδομάδες τουλάχιστον. Η βασική ιδέα είναι ο σκύλος σας να συνδυάσει την εμφάνιση ή παρουσία ενός ξένου ανθρώπου με κάτι ευχάριστο, τις λιχουδιές, ώστε στη συνέχεια να μετασχηματιστεί σε ευνοϊκή η εικόνα που έχει για τους ανθρώπους που συναντά στον δρόμο. Προχωρείτε προσεκτικά και σταδιακά. Λίγο πριν από το κρίσιμο σημείο, το σημείο δηλαδή που ο σκύλος σας αρχίζει να εκδηλώνει επιθετικές διαθέσεις, αρχίζετε να του δίνετε λιχουδιές. Αν εμφανιστεί κάποιος μπροστά σας που η παρουσία του μπορεί να διεγείρει την επιθετικότητα του σκύλου σας, εσείς τον αποφεύγετε κάνοντας επαναστροφή. Δεν πρέπει ο σκύλος σας να ξαναδείξει επιθετική συμπεριφορά.

Στη συνέχεια προχωράτε σταδιακά και συστηματικά και χρησιμοποιείτε την κρίση σας. Η βασική αρχή είναι ότι πλησιάζετε όλο και πιο πολύ τους ανθρώπους, σταματάτε όμως πριν ο σκύλος αγριέψει και, κατά τη διάρκεια της εκ του μακρόθεν συνάντησης, δίνετε στον σκύλο σας λιχουδιές.

Εδώ θα χρειαστείτε και κάποιους συνεργάτες κομπάρσους. Κάποιος γνωστός σας, χωρίς να περάσει την κόκκινη γραμμή και χωρίς να κοιτάξει τον σκύλο στα μάτια, ρίχνει προς το μέρος του ένα κομματάκι τροφή και φεύγει. Κάποιος άλλος, κοντοστέκεται, του ρίχνει τροφή και φεύγει. Σε κάποια στιγμή ο σκύλος σας θα πάρει τροφή από το χέρι κάποιου ξένου. Στη συνέχεια, ενώ παίρνει τροφή, θα αφήσει τον ξένο να του χαϊδέψει τα πλευρά.

Όπως είπα και στην αρχή ο δρόμος είναι μακρύς και δύσκολος γιατί η αλλαγή στην ψυχολογία του σκύλου σας είναι ριζική. Θα πρέπει αντί να φοβάται να είναι αδιάφορος ή ακόμη να χαίρεται όταν συναντά και συναναστρέφεται τους ανθρώπους που προηγουμένως του προκαλούσαν τρόμο και απελπισία.